Nieuws

Subsidie voor innovatief onderzoek naar VR en depressie bij jongeren

Klinisch psycholoog Anika Bexkens en psychiater Martine van Bennekom hebben een subsidie van €25.000 toegekend gekregen voor onderzoek naar virtual reality in de behandeling van adolescenten (jongeren in de leeftijd van ca. 15 tot ca. 23 jaar) met een depressie. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door gz-psycholoog Nancy Schipper. Hun aanvraag werd gekozen uit de 24 aanvragen die het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie en Stichting Suffugium ontvingen.

In 2020 werkten het Kenniscentrum en Suffugium samen in een subsidieproces voor onderzoek in de kinder- en jeugdpsychiatrie, met het doel om talentvolle beginnende onderzoekers op weg te helpen door middel van kortlopende subsidies. Met de subsidie kunnen Anika en Martine een 'proof of concept' onderzoek doen met tien jongeren. Dit wil zeggen dat zij de nieuwe methode kunnen testen en zoveel mogelijk resultaten en ervaringen kunnen verzamelen. Op basis hiervan kunnen ze het behandelprotocol nog aanscherpen.

Virtual reality in de behandeling van jongeren

De afgelopen drie jaar bouwde GGZ Delfland veel ervaring op met virtual reality in de behandeling van psychotische en angststoornissen en persoonlijkheidsstoornissen, onder andere bij jongeren. Anika promoveerde op onderzoek naar adolescenten met gedragsproblemen of een licht verstandelijke beperking. Martine is aan het promoveren op de toepassing van virtual reality in de diagnostiek van de obsessieve-compulsieve stoornis. In samenwerking met professor Claudi Bockting is er een nieuwe VR-omgeving ontwikkeld, waarvan de werking nu wordt onderzocht.

Virtual Reality en de behandeling van depressie

De behandeling die nu wordt gebruikt voor adolescenten met een (beginnende) depressie, richt zich vooral op het leren omgaan met negatieve gevoelens. Deze behandeling werkt, maar het levert niet meteen positieve ervaringen en gevoelens op. Cliënten met een depressie geven aan dat ze daar juist veel behoefte aan hebben. De VR-behandeling is een nieuwe methode die gebruik maakt van belonende en visuele elementen om positieve gevoelens te stimuleren en de stemming te verbeteren.

Een onderdompeling in positieve ervaringen

De VR-behandeling maakt het mogelijk om tijdens sessies positieve ervaringen te beleven. In het echte leven is het lastiger om een activiteit met een cliënt te ondernemen. In de interactieve VR-omgeving is dit wel mogelijk. Omdat de behandelaar de omgeving kan aanpassen, wordt het als heel echt en gevarieerd ervaren. Het ondernemen van verschillende activiteiten is belangrijk omdat een depressie het moeilijker maakt een positief gevoel op te roepen. Wanneer je ondergedompeld wordt in zoveel mogelijk positieve ervaringen, maakt dit het makkelijker ze te herkennen en ook vast te houden. Na het uitvoeren van een virtuele activiteit krijgt de cliënt een virtuele beloning in de VR-omgeving, om het positieve gevoel verder te versterken.

Het onderzoek onder tien jongeren

Met de toegekende subsidie start Nancy Schipper een onderzoek onder tien jongeren. Zij krijgen een intake en starten na een wachttijd van vier weken aan de behandeling. Zo is er een nulmeting en de wachttijd is ongeveer gelijk aan de wachtlijst in een normaal behandeltraject. De behandeling bestaat uit 12 sessies en iedere stap is tijdens de ontwikkeling van de behandeling in de praktijk getest. Behalve het doen van metingen, zal Nancy zoveel mogelijk ervaringen registreren en vragen zij de jongeren bijvoorbeeld als huiswerk te zoeken naar een activiteit in het echte leven die past bij een VR-activiteit uit een sessie. Zo wordt de virtuele wereld naar de echte wereld gehaald. Het is de bedoeling dat er na dit onderzoek een groot vergelijkend onderzoek met controlegroep plaatsvindt. Dit onderzoek vergelijkt een groep met een reguliere behandeling met een groep die de VR-behandeling krijgt.